KS Consulting Szkolenia BHP

Nowe rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 15 grudnia 2017 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym wejdzie z w życie po upływie 7 miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw – 10 sierpnia 2018 r. Zastąpi ono obowiązujące rozporządzenia z dnia 1 maja 2002 r.

Nowe rozporządzenie ma na celu ujednolicenie oraz doprecyzowanie przepisów w zakresie wydawania uprawnień do obsługi wózków jezdniowych.

Do dnia 9 sierpnia 2018 r. uprawnienia będą wydawane na podstawie takich aktów prawnych jak:

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 lipca 2001 r. w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych (Dz. U. poz. 849, z późn. zm.).

Ten akt prawny został wydany na podstawie art. 23 ust. 5 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (J.t.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1040, z późn zm.). Przepisy tego rozporządzenia obejmują oprócz innych urządzeń technicznych, także wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia, które charakteryzują się znacznie większym poziomem zagrożeń związanych z eksploatacją, niż pozostałe rodzaje wózków jezdniowych z napędem silnikowym;

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 maja 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym (Dz. U. poz. 650, z późn. zm.). Jest to obecnie obowiązujące rozporządzenie, które ma zostać zastąpione. Dopuszcza ono wydawanie przez pracodawcę zatrudniającego operatora imiennych zezwoleń na nieokreślone bliżej typy wózków.

W obowiązującym stanie prawnym istnieje pewna nieścisłość prawna. Na wózki podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia wymagane są uprawnienia wynikające z rozporządzenia w poz. 1, a więc rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 lipca 2001 r. W obowiązującym rozporządzeniu z dnia 10 maja 2002 r. mylnie włączano wózki podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia do których eksploatacji może być dopuszczony pracownik, który uzyskał imienne zezwolenie do obsługi wózka wystawione przez pracodawcę, po ukończeniu, z wynikiem pozytywnym, szkolenia dla kierowców wózków, zorganizowanego przez tego pracodawcę według programu opracowanego lub zatwierdzonego przez jednostkę organizacyjną wyznaczoną przez ministra właściwego do spraw gospodarki. Sytuacja ta sprzyja nieprawidłowościom w przygotowaniu zawodowym do wykonywania pracy operatora/ kierowcy wózka jezdniowego, a w szczególności pojawiającym się wątpliwościom, czy uzyskane z środków szkoleniowych zaświadczenia o ukończeniu szkolenia są wystarczające do obsługi wózków jezdniowych podnośnikowych z napędem silnikowym.

W związku z tym zasadne jest wejście w życie nowego rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym, które unormuje dotychczasową niejasną sytuacje w zdobywaniu uprawnień do obsługi tego urządzenia.

Zatem: Jakie najważniejsze kwestie oraz zmiany wprowadza nowe rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym?

1. Wskazuje rodzaje napędów wózków jezdniowych, których dotyczy rozporządzenie. Zastępujące rozporządzenie określa wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym spalinowym, elektrycznym i spalinowo-elektrycznym, zwanych dalej w rozporządzeniu „wózkami jezdniowymi”;

2. Objaśnia stosowane w rozporządzeniu pojęcia takie jak: ,,operator wózka”, „organizator pracy”, ,,instrukcja wózka jezdniowego”, ,,instrukcja bezpieczeństwa prac transportowych’’;

3. Wprowadza wymóg wydawania uprawnień do obsługi wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia, charakteryzujących się najwyższym poziomem zagrożeń podczas eksploatacji, wyłącznie osobie, która ukończyła 18 lat oraz która przeszła pozytywnie procedurę kwalifikacyjną w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 lipca 2001 r. w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych. Takie uprawnienia są wydawane wyłącznie przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego w formie zaświadczenia kwalifikacyjnego;

4. Wprowadza wymóg dotyczący zaświadczenia o ukończeniu szkolenia dla obsługujących wózki jezdniowe z napędem silnikowym według programu opracowanego lub zatwierdzonego przez Urząd Dozoru Technicznego.

Zatem do obsługi wózków jezdniowych, innych niż wózki podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia, dopuszcza się osobę która:

„Ukończyła 18 lat i posiada zaświadczenie ukończenia odpowiedniego szkolenia potwierdzającego nabyte umiejętności w oparciu o programy opracowane lub zatwierdzone przez Urząd Dozoru Technicznego”.

5. Dopuszcza możliwość obsługi wózków jezdniowych z napędem silnikowym, poza wózkami podnośnikowymi z mechanicznym napędem podnoszenia, przez osoby posiadające „dokumenty stwierdzające uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi lub zespołami składającymi się z pojazdu silnikowego i przyczepy lub naczepy uzyskane na podstawie przepisów w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami”.Wspomniane dokumenty wydawane są na podstawie ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (J.t. Dz. U. z 2017 r. poz. 978, z późn. zm.).

Ze względu na sposób obsługi tego rodzaju wózków posiadanie ww. uprawnień w połączeniu ze szkoleniem stanowiskowym przeprowadzonym w oparciu o przepisy wynikające z Kodeksu pracy zapewni wystarczający poziom bezpieczeństwa, a jednocześnie przyczyni się do zmniejszenia obciążeń operatorów oraz pracodawców;

6. Wprowadza zmiany polegające na zrezygnowaniu z imiennych zezwoleń do obsługi wózków wydawanych przez pracodawców i zastąpieniu ich zaświadczeniami o ukończeniu, z wynikiem pozytywnym, szkolenia dla operatorów/ kierowców wózków jezdniowych, niebędących wózkami podnośnikowymi, według programu opracowanego lub zatwierdzonego przez Urząd Dozoru Technicznego.

Zrezygnowanie z imiennych zezwoleń ma na celu odejście od każdorazowego uzyskiwania zezwoleń, w szczególności w przypadku doświadczonych, wysoko wykwalifikowanych osób obsługujących wózki. Obowiązująca regulacja odnosi się wyłącznie do terenu zakładu pracy. Przepisy te stanowią problem m. in. dla podwykonawców, gdyż w rezultacie nie wiadomo, czy osoba zatrudniona przez wykonawcę, posiadające imienne zezwolenie wystawione przez swojego pracodawcę może pracować na terenie zakładu pracy przedsiębiorcy, który zlecił podwykonawcy wykonanie określonych prac;

7. Z uwagi na zagrożenia związane z miejscem pracy rozporządzenie zmieniające wprowadza wymóg zapoznania operatora wózka z ryzkiem zawodowym związanym z miejscem wykonywania pracy, z instrukcją wózka jezdniowego w zakresie czynności powierzonych przez organizatora pracy oraz instrukcją bezpieczeństwa prac transportowych;

8. Nowe rozporządzenie wprowadza także przepisy dotyczące, że w przypadku wykonywania prac przy użyciu wózka jezdniowego stwarzających możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego z uwagi na specyfikę miejsca pracy – operator wykonuje je na podstawie pisemnego pozwolenia otrzymanego od organizatora pracy, uzgodnionego z właścicielem lub użytkownikiem terenu, na którym prace są wykonywane.

Takie pisemne polecenie wykonania pracy zawiera w szczególności:

numer polecenia,
imię, nazwisko i stanowisko służbowe osób odpowiedzialnych za organizację oraz wykonanie pracy,
wskazanie zakresu i miejsca wykonania poleconych prac,
określenie warunków i środków ochronnych niezbędnych do zapewnienia bezpiecznego przygotowania i wykonania poleconych prac, w tym środków ochrony indywidualnej,
wyznaczenie terminu rozpoczęcia i zakończenia prac oraz przerw w ich wykonywaniu.

Dotychczasowe dokumenty potwierdzające kwalifikacje do obsługi wózków jezdniowych zachowują ważność bezterminowo. Wyjątek stanowią wyżej wspomniane imienne zezwolenia, które:

wystawione do dnia 31 grudnia 2004 r. zachowują ważność nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2019 r.,
wystawione do dnia 31 grudnia 2014 r. zachowują ważność nie dłużej niż do 31 grudnia 2020 r.,
wystawione od dnia 1 stycznia 2015 r. zachowują ważność nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2021 r.

Przepisy rozporządzenia będą miały zastosowanie do osób, które zamierzają nabyć umiejętności lub przygotować się do pracy, jako operatorzy wózków jezdniowych z napędem silnikowym, jak również operatorów wózków jezdniowych już zatrudnionych przy ich obsłudze.

Rozporządzenie zmieniające wchodzi w życie po 7 miesiącach od dnia ogłoszenia – 10 sierpnia 2018 r.

Szkolenia BHP oraz ochrona przeciwpożarowa